“ရာသီဥတုနှင့်မိုးလေဝသအခြေအနေများအလိုက် စိုက်ပျိုးသီးနှံပုံစံအမျိုးမျိုးတို့၏ သီးနှံထုတ်လုပ်မှုအပေါ်သက်ရောက်မှုတို့ကိုလေ့လာခြင်း” နှစ်ရှည်သုတေသနလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိ

စိုက်ပျိုးရေးသုတေသနဦးစီးဌာန၊ စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာသဘာဝအရင်းအမြစ်များသုတေသန ဌာနခွဲ၊ စိုက်ပျိုးရေးသဘာဝအရင်းအမြစ်များလေ့လာရေးဌာနစုကွင်းတွင် “ရာသီဥတုနှင့်မိုးလေဝသ အခြေအနေများအလိုက် စိုက်ပျိုးသီးနှံပုံစံအမျိုးမျိုးတို့၏ သီးနှံထုတ်လုပ်မှုအပေါ် သက်ရောက်မှု တို့ကိုလေ့လာခြင်း” နှစ်ရှည်သုတေသနလုပ်ငန်းကို ရာသီဥတုနှင့် မိုးလေဝသပြောင်းလဲမှု အခြေအနေများအလိုက် စိုက်ပျိုးသီးနှံပုံစံအမျိုးအမျိုးတို့၏ သီးနှံထုတ်လုပ်မှုအပေါ် သက်ရောက်မှု များကိုလေ့လာ၍ အထွက်နှုန်းကို ကြိုတင်ခန့်မှန်းနိုင်မည့်  Model များကိုရေးဆွဲတည်ဆောက်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

မြေဆီလွှာ၊ စိုက်ပျိုးရေနှင့် စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာသဘာဝအရင်းအမြစ်များ လျော့နည်းလာ ခြင်းနှင့်အတူ စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံစေရေးအတွက် စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာသတင်းအချက်အလက်များကို စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူအားလုံးသိရှိရန်နှင့် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုတိုးမြှင့်ရန် လိုအပ်လာသည်နှင့်အမျှ သဘာဝအရင်းအမြစ်များကိုလည်း ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းရန် လိုအပ်လာပါသည်။ ထို့ကြောင့် ကမ္ဘာ့ရာသီဉတုပြောင်းလဲမှုများအလိုက် ရေရှည်တည်တံ့သော စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုများ ဆောင်ရွက် နိုင်ရန် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူအားလုံးထံသို့ စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာသတင်းအချက်အလက်များ ထောက်ပံ့ပေးနိုင်မည့်သုတေသနများ လိုအပ်လာပါသည်။ သို့ဖြစ်ပါ၍ စိုက်ပျိုးရေးသဘာဝအရင်းအမြစ်များလေ့လာရေးဌာနစုအနေဖြင့် အဆိုပါ သုတေသနကို နှစ်ရှည်သုတေသနအဖြစ် ၂၀၂၁ခုနှစ်၊ မိုးရာသီမှစတင်၍ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါ သည်။

          စပါးအခြေခံ သီးထပ်သီးနှံပုံစံ(၄)မျိုးဖြစ်သည့် မတ်ပဲ-မြေလှပ်-စပါး တစ်မိုးနှစ်သီး၊ နှမ်း- မြေလှပ်-စပါး၊ သစ်စိမ်း-မြေလှပ်-စပါး၊ သစ်စိမ်း-စပါး-စပါးပုံစံများကို မိုးနှောင်း-နွေ-မိုးရာသီများ တွင် မြေတစ်နေရာတည်း၌ ၅နှစ်ကြာ နှစ်စဉ်ဆက်တိုက် စိုက်ပျိုးသွားမည်ဖြစ်ပြီး စိုက်ချိန်၊ စိုက်နည်းစနစ်၊ အပင်ပြုစုစောင့်ရှောက်မှုတို့ကို စိုက်ပျိုးရေးသုတေသနဉီးစီးဌာနမှ ချမှတ်ထားသော နည်းစနစ်များအတိုင်း လိုက်နာဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ပါသည်။ သီးနှံစိုက်ပျိုးရာသီအတွင်း တစ်နေ့တာ၏ အမြင့်ဆုံးနှင့်အနိမ့်ဆုံးအပူချိန်၊ မိုးရေချိန်၊ နေရောင်ခြည်ရရှိမှု၊ စိုထိုင်းဆ၊ လေတိုက်နှုန်း စသည့်မိုးလေဝသမှတ်တမ်းများ၊ မြေဆီလွှာအမျိုးအစား၊ သစ်ဆွေးဓာတ်နှင့် အပင်အာဟာရဓာတ်ပါဝင်မှု၊ မြေချဉ်ငန်ဓာတ်၊ ရေထိန်းစွမ်းအား စသည့်မြေဆီလွှာဆိုင်ရာ မှတ်တမ်းများ၊ အပင်ကြီးထွားမှုအဆင့်အလိုက် ကြီးထွားမှုမှတ်တမ်းများ၊ ပန်းပွင့်ရက်၊ ရင့်မှည့်ရက်၊ အထွက်နှင့် အထွက်မိတ်ဖက်မှတ်တမ်းများကို ကောက်ယူသွားမည်ဖြစ်ပါကြောင်းနှင့် စမ်းသပ်ကွက်မှရရှိလာသော မှတ်တမ်းများကိုအသုံးပြုပြီး Simulation Crop Model  များ၏ ခိုင်မာမှုကို ဆန်းစစ်လေ့လာသွားမည်ဖြစ်ပါသည်။ ထိုသို့စစ်ဆေးပြီးလျှင် သီးနှံအထွက်နှုန်းများကို   ခန့်မှန်းတွက်ချက်နိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။

          ဤသုတေသနကိုဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုများ၏ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်နိုင် မှုအပေါ် သက်ရောက်မှုများကို ဖော်ထုတ်ပြီး သတင်းအချက်အလက်များဖြန့်ဝေပေးနိုင်ရန်၊ ထိရောက်သည့်အကြံပြုချက်များကိုပေးနိုင်ရန် မျှော်လင့်ပါကြောင်းနှင့် အကျိုးကျေးဇူးများအနေ ဖြင့် စားနပ်ရိက္ခာစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်နိုင်ချေနှင့် ဆုံးရှုံးနိုင်သည့်အခြေအနေများကို ကြိုတင်ခန့်မှန်း နိုင်ပြီး အကျိုးဆက်များကိုစောင့်ကြည့်လေ့လာနိုင်ခြင်း၊ ကြိုတင်အစီအမံများကို လုပ်ဆောင် နိုင်ခြင်းနှင့် ဆိုးရွားစွာသက်ရောက်မှုကို လျော့ပါးစေနိုင်ခြင်း စသည့်အကျိုးကျေးဇူးများ ရရှိလာနိုင်မည်ဟုမျှော်လင့်ပါကြောင်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသော ဓာတ်ပုံမှတ်တမ်းများနှင့်အတူ သုတေသနလှုပ်ရှားမှုတစ်ခုအဖြစ် ဖော်ပြအပ်ပါသည်။